ಲೇಖನ: ತುಳಸೀತನಯಚಿದು

ಇದು ಮದುವೆ ಇನ್ನಿತರೆ ಶುಭ ಸಮಾರಂಭದ ಕಾಲ. ಬಹಳಷ್ಟು ಮದುವೆ ಸಮಾರಂಭಗಳಿಗೆ ಆಹ್ವಾನ ಕೂಡ ಬಂದಿದ್ದವು. ಹಾಗಾಗಿ ನಾನು ಇದ್ದಿದುರಲ್ಲಿ ಒಂದಷ್ಟು ಮದುವೆಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿದ್ದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಸ್ನೇಹಿತರೊಂದಿಗೆ ಹರಟುವಾಗ ನನಗೆ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬಿದ್ದದ್ದು, ಸುಮಾರು ಐದು ವರ್ಷ ಒಳಗಿನ ಅತೀ ಸಣ್ಣ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳು ತಮ್ಮ ಕೈಗಳಲ್ಲಿ ಮೊಬೈಲ್ ಹಿಡಿದು ಎವೆಇಕ್ಕದೆ ಅದನ್ನು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದದ್ದು.

ಪೋಷಕರು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳ ಕೈಗೆ ಮೊಬೈಲ್ ಕೊಟ್ಟು, ತಾವು ನೆಂಟರಿಷ್ಟರ ಜೊತೆ ಹರಟೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದ್ದರು. ಇತ್ತ ಮಕ್ಕಳು ಮೊಬೈಲ್ ಗೆ ದಾಸರಾದಂತೆ ಎಡೆಬಿಡದೇ ಕಣ್ಣರಳಿಸಿ ನೋಡುತ್ತಲೆ ಇದ್ದರು.

ಪೋಷಕರು, ಮಕ್ಕಳು ಹಠ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ, ಹಠ ಮಾಡದಿರಲಿ, ಸುಮ್ಮನಿರಲ್ಲ ತೀಟೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ, ಮೊಬೈಲ್ ಇಲ್ಲದೆ ನಮ್ಮ ಮಗು ಊಟವೇ ಮಾಡೋಲ್ಲ ಅನ್ನೋಕಾರಣಕ್ಕೆ ಪೋಷಕರೇ ಮಕ್ಕಳ ಕೈಗೆ ಮೊಬೈಲ್ ಇತ್ತು ಅವರವರ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ. ನಾನು ಕಂಡಂತೆ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಇಂತಹ ಬಹಳಷ್ಟು ಸಮಾರಂಭಗಳಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ಮಕ್ಕಳು ಇದೇ ತರ ಮೊಬೈಲ್ ಬಳಸುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. ಗೆಳೆಯರೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡುವಾಗ ಅದ್ಯಾಕೋ ಏನೋ ಪುಟ್ಟ ಮಕ್ಕಳ ಕೈಲಿನ ಮೊಬೈಲ್ ನನ್ನನ್ನು ಗಮನ ಹರಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಿತ್ತು.

ಮಕ್ಕಳು ತಾವೇ ಮೊಬೈಲ್ ಗೀಳು ಹತ್ತಿಸಿಕೊಂಡರೇ.? ಇಲ್ಲಾ ಪೋಷಕರು ತಮ್ಮತಮ್ಮ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಕ್ಕಳು ಅಡ್ಡಿಯಾಗುತ್ತಾರೆಂಬ ಕಾರಣದಿಂದ ಮೊಬೈಲ್ ಕೈಗಿಟ್ಟು ಕೂರಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದರಿಂದ ಗೀಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿತೇ.? ಇಂತಹದೊಂದು ಪ್ರಶ್ನೆ ನನ್ನನ್ನು ಗಾಢವಾಗಿ ಕಾಡತೊಡಗಿತು. ಈ ಕುರಿತಾಗಿ ನನಗನ್ನಿಸಿದ ಕೆಲವು ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದ್ದೇನೆ.

ಇದು ನಮ್ಮ ಕಾಲಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಚರ್ಚೆಗೆ ಒಳಪಡುವ ವಿಷಯ. “ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮೊಬೈಲ್‌– ಅನುಕೂಲದ ಮುಖವೋ, ಅಪಾಯದ ಬಲೆಯೋ?” ಎಂಬಂತೆ, ನಾವೆಲ್ಲಾ ವಿವರಣೆ ಮಾಡಿದ ಸಂದರ್ಭಗಳು ಇಂದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿಬಿಟ್ಟಿವೆ. ಈ ಹಿನ್ನಲೆಯಲ್ಲಿ, ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯ ಮೂಲವನ್ನು, ಪೋಷಕರ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು, ಮೊಬೈಲ್ ಬಳಕೆಯ ದುಷ್ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಏನು ಮಾಡಿದರೆ ಸಮಸ್ಯೆ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೊಳಪಡಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಬಯಸುತ್ತೇನೆ.

ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮದುವೆ ಸಮಾರಂಭಗಳು, ಕುಟುಂಬ ಕೂಟಗಳು ಅಥವಾ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಸಿಗುವ ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ದೃಶ್ಯವೆಂದರೆ: ಪುಟ್ಟ ಮಕ್ಕಳು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಮೊಬೈಲ್ ಹಿಡಿದು ಅದಕ್ಕೆ ಮಗ್ನವಾಗಿರುವುದು.

ಕೆಲವರು ಕಾರ್ಟೂನ್ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಇನ್ನೂ ಕೆಲವರು ಗೇಮ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿದ್ದಾರೆ. ಪೋಷಕರು ಅಲ್ಲಿಗೆ ಗಮನ ಹರಿಸದೇ, ಅವರು “ಶಾಂತವಾಗಿದ್ದಾರೆ” ಎಂಬ ನೆಮ್ಮದಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮತಮ್ಮ ಮಾತುಕತೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ.

ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮೊಬೈಲ್ ಕೊಡುವುದರಿಂದ ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ತೀವ್ರ ಹಠ, ಅಳಿವು, ಅಸಹನೆಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ ಇದರಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಹಲವು ಪೋಷಕರು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿಲ್ಲ.

ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮೊಬೈಲ್ ನೀಡುವ ಮೊದಲು ಪೋಷಕರಿಗೆ ಈ ಕೆಳಗಿನ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ತಿಳಿದಿರಬೇಕು:

ಮಕ್ಕಳ ಮೆದುಳಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆ: ಐದು ವರ್ಷದೊಳಗಿನ ಮಕ್ಕಳ ಮೆದುಳಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಅತ್ಯಂತ ತೀವ್ರವಾಗಿದೆ. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಅಮ್ಮನ ಮುಖ, ತಂದೆಯ ಮಾತು, ಆಟದ ಖುಷಿ, ಕಥೆಗಳ ಕಲ್ಪನೆ—ಇವೆಲ್ಲ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಅಂಶಗಳು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪರದೆಯ ಪರಿಮಿತ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಮುಳುಗುವುದು ಅವರ ಕಲ್ಪನೆ ಶಕ್ತಿಗೆ ತೀವ್ರ ಧಕ್ಕೆ ತರುತ್ತದೆ.

ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯ: ಮೊಬೈಲ್‌ಗೆ ಚಟವಾಗುವುದು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಕೋಪ, ಧೈರ್ಯ ನಾಶ, ಅಶಾಂತಿ, ನಿದ್ರೆ ಸಮಸ್ಯೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಭಾಷಾ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಅಡ್ಡಿ: ಮೊಬೈಲ್‌ನಲ್ಲಿನ ಒತ್ತಡದ ವಿಡಿಯೋಗಳು, ವೇಗದ ದೃಶ್ಯಗಳು, ನಿಷ್ಠೂರ ಡೈಲಾಗ್‌ಗಳು ಮಕ್ಕಳ ಭಾಷಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಗಬಹುದು. ಬದುಕಿನ ನೈಜ ಸಂಭಾಷಣೆಯ ಅನುಭವವಿಲ್ಲದೆ, ಅವರ ವಾಕ್ ಶಕ್ತಿ ಕುಂದುತ್ತದೆ.

ದುಷ್ಪರಿಣಾಮ

ದೃಷ್ಟಿದೋಷ: ಹಳೆಯದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಈಗ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಲ್ಲಿ ಗ್ಲಾಸ್ ಬೇಕಾಗುತ್ತಿರುವುದು ಆಶ್ಚರ್ಯದ ವಿಷಯವಲ್ಲ.

ನಿದ್ರೆಗತಸ್ಥಿತಿ: ಪರದೆ ಬೆಳಕು ನಿದ್ರೆ ಹಾರ್ಮೋನ್‌ಗಳಿಗೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಇವು ಮಕ್ಕಳ ನಿದ್ರೆಯನ್ನು ಕೆಡಿಸಬಹುದು.

ಸಾಮಾಜಿಕ ಕೌಶಲ್ಯ ಕೊರತೆ: ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ, ಶೈಕ್ಷಣಿಕವಾಗಿ ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಅವಕಾಶಗಳು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತವೆ.

ಅತಿಯಾದ ಒಂಟಿ ತನ: ಇಷ್ಟ, ವೀಕ್ಷಣೆ, ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಮೇಲೆ ನಂಬಿಕೆ ಬೆಳೆಸಿದರೆ, ಜೀವನದ ನೈಜ ಸಂತೋಷಗಳ ಅರಿವೇ ಉಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ.

ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮೊಬೈಲ್ ನೀಡುವುದು ಅಪರಾಧವಲ್ಲ. ಆದರೆ ಅವು ಬಳಸುವ ವಿಧಾನ, ಸಮಯ, ಉದ್ದೇಶ, ಮತ್ತು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಇಲ್ಲದೆ ಮಾಡುವ ಬಳಕೆ ಹಾನಿಕಾರಕ. ಪೋಷಕರು ತಮ್ಮ ಸಮಯವನ್ನು, ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು, ಮತ್ತು ಸಹನೆಯುಳ್ಳ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನವನ್ನು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಅವರಿಗೆ ಸುಸ್ಥಿರ, ಸಮತೋಲನದ ಜೀವನದ ದಿಕ್ಕು ನೀಡಬಹುದು.

ಮಕ್ಕಳ ಮುಗ್ಧತೆಯ ಮುಂದೆ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮಣಿಯದಿರಲಿ; ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ನಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಆಜ್ಞೆಯಲ್ಲ, ಸಾಧನವಾಗಿರಲಿ.

–ಲೇಖಕರು:-ತುಳಸಿತನಯ ಚಿದು..✍️

ತುಳಸಿತನಯ ಚಿದು..✍️

ನಾನು ಈಚೆಗೆ ಸಿದ್ದರಬೆಟ್ಟದ ವೀರಭದ್ರಶಿವಾಚಾರ್ಯ ಸ್ವಾಮೀಜಿಗಳ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಹೂವಿನಹಡಗಲಿ ತಾಲ್ಲೂಕು, ಇಟಗಿ ಹೋಬಳಿ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಸೋಗಿ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ನನ್ನ ಒಡನಾಡಿಯೊಬ್ಬರ ವಿವಾಹಕ್ಕೆಂದು ಹೋಗಿದ್ದೆ. ಅಲ್ಲಿ ನನಗೆ ಕಂಡಿದ್ದು ಎಲ್ಲ ವೈಶಿಷ್ಯ. ಇದೇ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಹೋಗಿದ್ದಕ್ಕೇನೋ ಅಲ್ಲಿನ ಜನಜೀವನ ಅತ್ಯಂತ ಕುತೂಹಲ ಹುಟ್ಟಿಸಿತು. ಅಲ್ಲಿ ನನ್ನನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಆಕರ್ಷಿಸಿದ್ದು ಮದುವೆ ದಿಬ್ಬಣ ಕರೆದೊಯ್ಯುವಾಗ ನುಡಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಶಹನಾಯಿ ಹಾಗೂ ಕಣಿವಾದ್ಯ. ಅವರು ನುಡಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಮಂಗಳವಾದ್ಯ ನನ್ನ ಕರ್ಣಗಳನ್ನು ಅತಿಯಾಗಿ ಆಮಂತ್ರಿಸಿತು. ಈ ಮಧ್ಯೆ ಅವರು ವಾದ್ಯ ನುಡಿಸುವುದನ್ನ ನಿಲ್ಲಿಸಿದಾಗ ಅದೇಕೋ ಏನೋ ನಾನು ಆಗ ಅವರನ್ನು ಮಾತನಾಡಿಸಬೇಕು ಅಂತ ತುಂಬಾ ಅನಿಸತೊಡಗಿತು. ಆಗ ಅವರನ್ನ ಒಂದಿಷ್ಟು ಮಾತಿಗೆಳೆದು ಅವರ ಹಿನ್ನೆಲೆಯನ್ನ ಕೆದಕಿದೆ. ಆಗ ಅವರಿಂದ ತಿಳಿದ ಒಂದಷ್ಟು ವಿಚಾರಗಳನ್ನ ಇಲ್ಲಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದ್ದೇನೆ.

ಈ ವಾದ್ಯವೃಂದದ ಮೇಟಿ ಮಲ್ಲಪ್ಪನನ್ನು ಮಾತಿಗೆ ಎಳೆದಾಗ ಅವರು ನನ್ನೊಂದಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ವಿನಯ ಹಾಗೂ ಗೌರವದಿಂದಲೇ ನನ್ನ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರಿಸಿದರು. ಛಲವಾದಿ ಸಮುದಾಯದವರಾದ ಮಲ್ಲಪ್ಪ ಹಾಗೂ ಅವರ ಅಣ್ಣತಮ್ಮಂದಿರದ್ದು ಹಿಟ್ಟಿನಿಂದಲೂ ಇದೇ ಕಾಯಕ. ಸುತ್ತ ಹತ್ತೂರಿನಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲೇ ಮಂಗಳ ಕಾರ್ಯ ಹಾಗೂ ಮರಣದ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲೂ ಇವರದ್ದೇ ನಾದ ಸ್ವರ. ಹತ್ತೂರಿನಲ್ಲೂ ಶಹನಾಯಿ ಮಲ್ಲಪ್ಪ ಅಂತನೇ ಅವರನ್ನ ಕರಿತಾರೆ. ಅವರೊಂದಿಗೆ ಅವರ ಅಣ್ಣತಮ್ಮಂದಿರಾದ ಶೃತಿ ವಾದಕರಾದ ನಾಗಪ್ಪ, ಸೋಗಿ ಮಲ್ಲಪ್ಪ, ಸಮ್ಮಾಳ ವಾದಕ ಕೊಟ್ರೇಶ್ ಇಟಗಿ, ದಿಮ್ಮ ಬಾರಿಸುವ ಸೋಗಿ ಕೊಟ್ರೇಶ್, ಮಲ್ಲಪ್ಪನಿಗೆ ಶಹನಾಯಿ ಜೊತೆಯಾಗುವ ಪರಸಪ್ಪ ಗುಡಾಳ್, ಇವರೆಲ್ಲರೂ ತಮ್ಮ ಹುಟ್ಟಿನಿಂದಲೂ ಇದೇ ಕಾಯಕ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಬಂದಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಅವರ ಹಿರಿಕರು ಕೊಟ್ಟ ಬಳುವಳಿ ಎನ್ನುವುದು ಅವರ ಆಂಬೋಣ. ಅದನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಗೌರವದಿಂದಲೇ ಇಂದಿಗೂ ಮುಂದುವರೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತ ಪರಂಪರೆ ಅನೇಕ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ವಾದ್ಯವೃಂದಗಳಿಂದ ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಈ ಪೈಕಿ ಶಹನಾಯಿ ಮತ್ತು ಕಣಿವಾದ್ಯಗಳು ಶ್ರವಣಸುಖದ ನಾದಮಯ ಅನುಭವವನ್ನು ಕೊಡುವುದಲ್ಲದೆ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಭಕ್ತಿ ಸಂವೇದನೆಗಳಿಗೂ ಜೀವಂತ ಸಾಕ್ಷಿಯಂತೆ ಇವೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ತಲಾತಲಾಂತರದಿಂದ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಮುಂದುವರಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದಿರುವ ಇಲ್ಲಿನ ಕೆಲವು ಕುಟುಂಬಗಳು ಇವತ್ತಿಗೂ ಅದರ ನಾದಪಾರಂಪರ್ಯವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದಿರುವುದು ಶ್ಲಾಘನೀಯ.

ವಿಡಿಯೋ ಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ

ಶಹನಾಯಿ ಎಂಬ ಶಬ್ದವೇ ತನ್ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ರಾಜಸಂಪತ್ತಿಯ ಛಾಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ವಾದ್ಯವು ಮೂಲತಃ ಮಿಥಿಲಾ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಭಾರತದ ರಾಜದರ್ಬಾರಿಗಳಲ್ಲಿ ನಿನಾದಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ವಾದ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಮುಂದೆ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ, ಮದುವೆಗಳಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿಬಿಟ್ಟಿತು. ಶಹನಾಯಿಯ ನಾದ ಶಾಂತ, ಭಕ್ತಿಯ ಶ್ರಾವಣಾನುಭವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಇಂತಹ ಶಹನಾಯಿಯನ್ನು ವಂಶಪಾರಂಪರ್ಯವಾಗಿ ತಂದು, ಅದನ್ನು ಕೇವಲ ವಾದ್ಯವಲ್ಲದೆ ಜೀವನದ ಭಾಗವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಬಂದಿರುವ ಇಲ್ಲಿನ ಕುಟುಂಬಗಳ ಕತೆ ಎದ್ದೇಳಿಸುವಂತಹದು. ಪಿತಾಮಹರಿಂದ ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳವರೆಗೆ ಸಾಗಿದ ಈ ಪಾರಂಪರ್ಯ ಶಕ್ತಿ ಕೇವಲ ಕಲೆಯ ಪೋಷಣೆಗಲ್ಲದೆ, ಒಂದು ಜೀವಮಾನದ ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನೂ ಹೊತ್ತಿದೆ.

ಅದು ಒಬ್ಬ ಪಿತೃ ಶ್ರೀಮಂತವಾಗಿ ಉಳಿದಿದ್ದರೂ, ತನ್ನ ಮುದ್ದಿನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಶಹನಾಯಿ ಕಲಿಸುವಾಗ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದ ಧೂಳಿನಿಂದ ಮುರಿದ ಹಳೆಯ ಶಹನಾಯಿ ಇನ್ನೂ ಮನೆಯ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ನಂಬಿಕೆಯ ಕಥೆಗಳಿವೆ. ಪುರೋಹಿತ ಕರ್ಮದ ಜೊತೆಗೆ ಶಹನಾಯಿ ನಾದವೂ ಸಂಪೂರ್ಣವಾದ ಪೂಜೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ನೆಲೆನಿಂತಿರುವ ಈ ರೀತಿಯ ಕುಟುಂಬಗಳ ಸಾಧನೆಯ ಹಿಂದೆ ಶ್ರಮ, ಭಕ್ತಿ, ಹಾಗೂ ನಾದಪ್ರೀತಿಯ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಂಕಲನ ಇದೆ.

ಕಣಿವಾದ್ಯಗಳು ದೇಹದ ಭಾಗಗಳಂತೆ ಬದುಕನ್ನು ಬಿಡುತ್ತವೆ. ತಮಟೆ, ಕಣಿವಾದ್ಯ ನಾದಸ್ವರ, ಜಾನಪದ ತಾಳವೃದಂಗಳು, ಶೃಂಗಾರದ ಹಾಡುಗಳಿಗೆ ತಾನಾಗಿ ಜೀವ ತುಂಬುವಂತಹ ಈ ವಾದ್ಯಗಳು ಗ್ರಾಮೀಣ ಹಾಗೂ ಜಾನಪದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿವೆ. ಕೆಲವೊಂದು ಕುಟುಂಬಗಳು ಈ ಕಣಿವಾದ್ಯಗಳನ್ನು ತಾವು ಅಜ್ಜಿಯವರಿಂದ, ತಾತಂದಿರಿಂದ ಕಲಿತಂತೆ ಮುಂದಿನ ತಲೆಮಾರಿಗೆ ಸೇರಿಸುತ್ತ ಬಂದಿದ್ದಾರೆ.

ಮದುವೆ, ಜಾತ್ರೆ, ಹೊರಟಾಗ, ಮಂಗಳ ಕಾರ್ಯ ಎಲ್ಲವೂ ಈ ನಾದವಿಲ್ಲದೆ ಅಪೂರ್ಣವೆನಿಸುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ಕುಟುಂಬಗಳ ಗೃಹದೇವತೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರಸಾದಕ್ಕಿಂತ ಮುಂಚೆ ತಮಟೆಯ ಒರಟಾದ ಧ್ವನಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಾರಿ ಕಿವಿಕೊಟ್ಟು ತರುವ ಮರ್ಯಾದೆಯಿದೆ. ಅವರು ಕಲೆಯನ್ನೇ ಪೂಜೆಯಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಈ ಕುಟುಂಬಗಳು ಶಹನಾಯಿ, ಕಣಿವಾದ್ಯಗಳನ್ನು ಕಲೆಗೆ ಮೀರಿ ತಾವು ತಾಳಿದ ಜೀವಶಕ್ತಿ ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತವೆ. ವಾದ್ಯದ ತಯಾರಿಕೆಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ಅದರ ನಿರಂತರ ಅಭ್ಯಾಸ, ಪುನರ್ ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ನಿಭಾಯಿಸುವ ಶಿಸ್ತು — ಈ ಎಲ್ಲವೂ ತಲಾ ತಲೆ ಪೋಷಿತವಾಗಿದೆ.

ಇಂದಿನ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಕಾಲದಲ್ಲಿಯೂ, ಈ ವಂಶಪಾರಂಪರ್ಯವನ್ನು ಮೀರಿ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಮನೆಗಳು ತಮ್ಮ ಮನೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮೊದಲು ಶಹನಾಯಿ ಅಥವಾ ಕಣಿವಾದ್ಯ ತೋರಿಸುತ್ತಾರೆ – ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಅಲ್ಲ. ಇದು ನಾದದ ಕಲೆ, ಶಿಸ್ತಿನ ಪಾಠ ಹಾಗೂ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಗೌರವವನ್ನೂ ಕಲಿಸುತ್ತದೆ.

ಇಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದತ್ತ ಮುಖ ಮಾಡಿದರೂ, ಇಂತಹ ವಂಶಪಾರಂಪರ್ಯ ಕುಟುಂಬಗಳು ತಮ್ಮ ನಾದಪಾಠವನ್ನು ಯಥಾಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದೇ ನಾದಪೂಜೆಯ ಮುಂದಿನ ತಲೆಮಾರಿಗೆ ಹೊಸ ರೂಪ.

ಶಹನಾಯಿ ಮತ್ತು ಕಣಿವಾದ್ಯಗಳ ಪಾರಂಪರ್ಯವನ್ನು ತಲಾತಲಾಂತರದಿಂದ ಸಾಗಿಸುತ್ತಿರುವ ಕುಟುಂಬಗಳು ನಾಡು-ನುಡಿಗೆ ಜೀವ ತುಂಬಿದವರು. ಇವರು ಕೇವಲ ಕಲಾವಿದರು ಅಲ್ಲ, ನಾದಯೋಗಿಗಳೂ ಹೌದು. ಇಂತಹ ಕುಟುಂಬಗಳ ಕಥೆಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸುವುದು, ಪೋಷಿಸುವುದು ಹಾಗೂ ಗೌರವಿಸುವುದು ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಕರ್ತವ್ಯ.

ನಾನು ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಶಹನಾಯಿ ಹಿಡಿಯುವುದು ನನ್ನ ದಿನಚರಿಯಾದ್ದು. ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಅಜ್ಜ ಗದರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು – ಶ್ರುತಿ ತಪ್ಪುತ್ತಿತ್ತು, ಉಸಿರಾಟ ಸರಿಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಅವರು ಬಿಡಲಿಲ್ಲ. ಪ್ರತಿದಿನವೂ ಮುಂಜಾನೆ 5 ಗಂಟೆಗೆ ಎದ್ದು ನಾದಾಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವುದು ಮನೆಯ ನಿಯಮವಾಗಿತ್ತು. ಅವರಿಗೆ ಸಂಗೀತವೆಂದರೆ ಪೂಜೆ – ಪ್ರತಿದಿನವೂ ಕಸರತ್ತಾಗಿ ನಡೆಯಬೇಕಾದ ಚಟುವಟಿಕೆ.

ನಲವತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ನನ್ನ ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ನನ್ನ ಊರಿನ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಪೂಜೆ. ಅಜ್ಜನು ಶಹನಾಯಿ ಹಿಡಿದು ನನಗೆ ಮೊದಲ ತಾಳ ಕೊಟ್ಟ ದಿನ. ನನ್ನ ಕೈ ನಡುಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ಮೊದಲ ನೋಟದಲ್ಲೇ ಅವರ ಕಣ್ಣಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆಯ ಮೂಡಿದರೆನಿಸಿತು. ಅವರ ನಗು ನನ್ನ ಮೊದಲ ಪ್ರಶಸ್ತಿ.

ಇಂದಿಗೂ ಅಜ್ಜನ ಹಳೆಯ ಶಹನಾಯಿ ನಾನು ಆರಾಧಿಸುವ ದೇವರೊಡನೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಅದನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸುವ ಮೊದಲು ನಾನು ಕೈತೊಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ – ಅದು ನನಗೆ ಒಂದು ನಾದದ ದರ್ಶನ, ಆಪ್ತ ಸಂಬಂಧ ಎನ್ನುವಾಗ ಮಲ್ಲಪ್ಪ ಭಾವುಕರಾದರು.

ತುಮಕೂರು : ನಗರದ ಪ್ರೇರಣಾ ಅಂಗವಿಕಲರ ಕ್ಷೇಮಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಟ್ರಸ್ಟ್(ರಿ) ವತಿಯಿಂದ ಮೇ-1’ರ ಗುರುವಾರದಂದು ವಿಶ್ವ ಕಾರ್ಮಿಕರ ದಿನಾಚರಣೆ ಮತ್ತು ಬಸವ-ಜಯಂತಿಯನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಯಿತು. ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಇಪ್ಪತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚುಮಂದಿ ವಿಶೇಷಚೇತನ-ಅಂಗವಿಕಲರು ಹಾಗೂ ಹತ್ತಾರು ಮಂದಿ ಪರಿತ್ಯಕ್ತ ವಯೋವೃದ್ಧರು ಉಪಸ್ಥಿತರಿದ್ದರು.

ಗಿಡಕ್ಕೆ ನೀರುಣಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಉದ್ಘಾಟಿಸಿ ಮಾತನಾಡಿದ ಬಿ ಸಿ ಶೈಲಾ ನಾಗರಾಜ್’ರವರು, ವಿಶೇಷಚೇತನರ ಕ್ಷೇಮಾಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಟ್ರಸ್ಟೊಂದನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ, ಸ್ವತಃ ಅಂಗವಿಕಲರಾಗಿದ್ದರೂ ಪರಿತ್ಯಕ್ತ ವಯೋವೃದ್ಧರು ಹಾಗೂ ವಿಶೇಷಚೇತನರ ಶ್ರೇಯೋಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಶ್ರಮಿಸುತ್ತಿರುವ ಉತ್ಸಾಹಿ ಯುವಕವಿ ಮತ್ತು ಸಂಘಟಕ ಬಾಬುಟ ಮನಸೇ’ರವರ ಮಾನವೀಯ ಕಳಕಳಿಯನ್ನು ಮನಸಾರೆ ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು. ಬಾಬು ಮನಸೇ ತರಹದ ಯುವಕರ ಬದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಕಳಕಳಿಯಲ್ಲಿ ನಾವು ಬಸವ-ಸ್ಫೂರ್ತಿಯನ್ನು ಇಂದು ಕಾಣಬೇಕಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹಾರೈಸಿದರು.

ಶೋಷಿತ ಹಾಗೂ ದುಃಖಿತ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಮಾನವೀಯ-ಚೈತನ್ಯದ ಅಪೂರ್ವ ಶಕ್ತಿಯಂತೆ ಹನ್ನೆರಡನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿದ ಬಸವಣ್ಣ ಹಾಗೂ ಶರಣ ಚಳವಳಿಯ ಮಹತ್ತತೆಯನ್ನು ಅವರು ವಿವರಿಸಿದರು. ಮೇಲು-ಕೀಳು, ಪುರುಷ-ಮಹಿಳೆ, ಶ್ರೇಷ್ಠ-ಕನಿಷ್ಠ, ಜಾತಿ-ಧರ್ಮ ಎಲ್ಲದರ ಆಚೆಗೆ ಚಾಚಿಕೊಂಡು ಹಬ್ಬಿದ ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜಾತ್ಯತೀತ ಜನಪರ ಆಂದೋಲನವನ್ನು ಅವರು ಸ್ಮರಿಸಿದರು. ಅದೇರೀತಿ, ಕಾಯಕಯೋಗಿಗಳ ಕುರಿತು ತತ್ವ ರೂಪಿಸಿದ ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜಯಂತಿ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವ ಕಾರ್ಮಿಕ ದಿನಾಚರಣೆ ಎರಡನ್ನೂ ಒಟ್ಟಿಗೇ ಆಚರಿಸುತ್ತಿರುವುದರ ಪ್ರಸ್ತುತತೆಯನ್ನು ಅವರು ಮೆಚ್ಚಿ, ಬಾಬು ಮನಸೇ’ರವರ ಉತ್ಸಾಹವನ್ನು ಪ್ರಶಂಸಿಸಿದರು. ಕಡೆಯಲ್ಲಿ, ಕಾರ್ಮಿಕರ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತಾ ಬಸವಣ್ಣನವರ ವಚನವನ್ನು ವಾಚಿಸಿದರು.

ಸಿಐಟಿಯು-ತುಮಕೂರು ಜಿಲ್ಲಾಧ್ಯಕ್ಷ ಸೈಯದ್ ಮುಜೀಬ್ ಮಾತನಾಡಿ, ಬೇಡುವುದು ಮತ್ತು ನೀಡುವುದು ಎಂಬುದಷ್ಟೇ ಮಾನವ-ಕಳಕಳಿಯ ಮಾನದಂಡವಾಗಬಾರದು. ಜೊತೆಗೆ ನಿಲ್ಲುವುದು ಮತ್ತು ಜೀವಂತ ಇರುವನಕ ಜೊತೆ ನಡೆಯುವುದು ಬದ್ಧತೆಯಾಗಬೇಕು. ನೀಡಿದ್ದನ್ನು ಫೋಟೊ-ವಿಡಿಯೋ ಮಾಡಿ ದಾಖಲಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಷ್ಟೇ ಸೇವೆ ಆಗಬಾರದು. ದಾನ, ಸೇವೆ, ಸಹಾಯ ಎಂಬುದು ದಾಸ್ತಾನು ಮಾಡಿಡಬಹುದಾದ ಸರಕಲ್ಲ. ಅದು, ಎಂದಿಗೂ ಸಶೇಷ. ಹಾಗಾಗಿ, ಸ್ವಾವಲಂಬಿ ಬದುಕು ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳಲು ಆಸರೆಯಾಗಿ ನಿಲ್ಲುವುದೇ ನಿಜವಾದ ಮಾನವಸೇವೆ. ಬಸವಣ್ಣನವರು ನಿರೂಪಿಸಿ ಹೋದಂತೆ ‘ಕಾಯಕದಿಂದಲೇ ಕೈಲಾಸ’ದ ಅವಕಾಶಗಳು ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳುವಂತಹ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳಿಗೆ ಹೆಗಲೆಣೆಯಾಗಿ ನಿಲ್ಲಬೇಕು. ಕಾಯಕ-ಗುರುವಿನ ಜಯಂತಿ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಮಿಕರ ದಿನ ಎರಡನ್ನೂ ಒಟ್ಟಿಗೇ ಆಚರಿಸುವ ಅಪರೂಪದ ಆಶಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಬಾಬು ಮನಸೇ ಮತ್ತು ಪ್ರೇರಣಾ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಜೊತೆ ತಾನಿರುವವರೆಗೂ ಸದಾಕಾಲ ನಿಲ್ಲುವ ಇಂಗಿತವನ್ನು ಅವರು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.

ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಂಡಿರುವ ಶ್ರೀಮತಿ ಶಮಂತ ಶ್ರೀಗಣೇಶ್’ರವರು ಮಾತನಾಡುತ್ತಾ, ಇಂದು ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಇಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಸೇರಲು ಬಸವಣ್ಣನವರೇ ಆದ್ಯಪುರುಷರು. ಮಹಿಳೆಯೂ ಜನರನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಮಾತನಾಡುವಷ್ಟು ಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಟ್ಟ ಮಹಾನುಭಾವರು ಬಸವಣ್ಣ. ಅಂತಹ ಮಹಾನುಭಾವರ ಜಯಂತಿಯನ್ನು ಪ್ರೇರಣಾ ಅಂಗವಿಕಲರ ಕ್ಷೇಮಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಜೊತೆಗೆ ಆಚರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವುದು ನನಗೆ ಸಂತಸ ತಂದಿದೆ ಎಂದರು. ಕಡೆಯಲ್ಲಿ, ಅವರು ವಚನವೊಂದನ್ನು ಹಾಡಿ ಸಭಿಕರನ್ನು ಗದ್ಗದಗೊಳಿಸಿದರು.

ಪ್ರೇರಣಾ ಅಂಗವಿಕಲರ ಕ್ಷೇಮಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಟ್ರಸ್ಟ್’ನ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಬಾಬು ಮನಸೇ ಮಾತನಾಡಿ, ತಮ್ಮ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿರುವ ವಯೋವೃದ್ಧರು ಹಾಗೂ ವಿಕಲಚೇತನರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತಿ ಶಮಂತ ಶ್ರೀಗಣೇಶ್’ರವರು ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ತಂದು ವಿತರಿಸುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಕೃತಙ್ಞತೆಯಿಂದ ನೆನೆದರು. ಶ್ರೀಮತಿ ಬಿ ಸಿ ಶೈಲಾ ನಾಗರಾಜ್ ಹಾಗೂ ಸೈಯದ್ ಮುಜೀಬ್’ರವರ ಸಹಾಯ-ಸಹಕಾರಗಳನ್ನು ನೆನೆದ ಅವರು, ಅಂಗವಿಕಲರ ಸ್ವಾವಲಂಬಿ ಬದುಕಿಗಾಗಿ ಕೂತಲ್ಲೇ ನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದಾದ ಬಗೆಬಗೆಯ ಕೆಲಸ-ಕಾರ್ಯಗಳ ಕೌಶಲ್ಯ-ತರಬೇತಿ ಕೊಡಿಸುವ ಕಾರ್ಯಾಗಾರ ರೂಪಿಸಿಕೊಡುವ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳಿಕೊಂಡರು. ಹಾಗೂ ಸರ್ಕಾರಿ ಕಚೇರಿಗಳಲ್ಲಿ ನೇಮಕವಾಗುತ್ತಿರುವ ಡೇಟಾ-ಆಪರೇಟರ್ ತರಹದ ಕೆಲಸ-ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ನಮ್ಮ ವಿಕಲಚೇತನರನ್ನು ನೇಮಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತಹ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯತೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗಬೇಕಿದೆ, ಈ ದಿಸೆಯಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿ ಎಂದು ಎಲ್ಲರಲ್ಲಿ ಕೇಳಿಕೊಂಡರು.

ಕಡೆಯಲ್ಲಿ, ಶ್ರೀಮತಿ ಶಮಂತ ಶ್ರೀಗಣೇಶ್’ರವರು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹಾಗೂ ವಯೋವೃದ್ಧರಿಗೆ ತಾವು ತಂದಿದ್ದ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸಿದರು. ಪ್ರೇರಣಾ ಸಂಸ್ಥೆಯ ವತಿಯಿಂದ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಸಿಹಿ ಹಂಚಲಾಯಿತು.

ಪ್ರೇರಣಾ ಅಂಗವಿಕಲರ ಕ್ಷೇಮಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಟ್ರಸ್ಟ್ (ರಿ) ಸಂಸ್ಥೆಯ ಇಂತಹ ಸತ್ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ
ಸಹಾಯ-ಸಹಕಾರಗಳನ್ನು ನೀಡಬಯಸುವವರು ನೇರವಾಗಿ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಕಚೇರಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಬಹುದು. ನಗರದ ರೈಲ್ವೇ ಸ್ಟೇಷನ್ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿರುವ ಬಿಸಿಎಂ ವುಮೆನ್ಸ್ ಹಾಸ್ಟೆಲ್ ಎದುರಿನ ಆಂತೋಣಿ-ಚರ್ಚ್ ಪಕ್ಕದ ಕಟ್ಟಡದಲ್ಲಿ ‘ಪ್ರೇರಣಾ ಅಂಗವಿಕಲರ ಕ್ಷೇಮಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಟ್ರಸ್ಟ್(ರಿ) ಕಚೇರಿ ಹಾಗೂ ಆಶ್ರಮ’ ಎರಡೂ ಇವೆ. ಜೊತೆಗೆ, ಪ್ರೇರಣಾ ಬಾಬು(ಮನಸೇ) ರವರ +91 86601 78143 ಮೊಬೈಲ್ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನೂ ಸಂಪರ್ಕಿಸಬಹುದು.

ಸಂಚಲನ