ವಿನಯ್ ಹೆಬ್ಬೂರು
ಹಿಂದಿಯ ಪ್ರಸಿದ್ದ ಚಲನಚಿತ್ರ ‘3 ಈಡಿಯಟ್ಸ್’ ನ ಕ್ಲೈಮ್ಯಾಕ್ಸ್ ದೃಶ್ಯ ನೋಡಿದವರಿಗೆ ಈಚೆಗೆ ಎಲ್ಲಾ ನ್ಯೂಸ್ ಚಾನೆಲ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ಅದೇ ದೃಷ್ಯ ನೋಡುತ್ತಿರುವಂತೆ ಭಾಸವಾಗುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಆ ಸ್ಥಳದ ಸಮೀಪ ಚೀನಿ ಮುಖಗಳು ಎದ್ದು ಕಾಣುತ್ತಿವೆ.
ಅದೇ ಈಚೆಗೆ ಭಾರತ ಚೀನಾದ ನಡುವಿನ ವಿವಾದದ ಪ್ರಮುಖ ಕೇಂದ್ರವಾದ ಪಾಂಗೊಂಗ್ ತ್ಸೊ.
ಇದೀಗ, ಈ ಪಾಂಗೊಂಗ್ ತ್ಸೊ ಭಾರತೀಯ ಮತ್ತು ಚೀನಾದ ಸೈನಿಕರ ನಡುವೆ ನೇರ ಮುಖಾಮುಖಿ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ, ಮೇ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಗಲಾಟೆ ನಂತರ. ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ತಮ್ಮ ಸೈನ್ಯದ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಆದರ ಜೊತೆ “ಸೇನೆ ಕಡಿತಗೊಳಿಸುವ ” ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಸಹ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ.
ಎರಡೂ ಸೇನೆಗಳ ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆದಿದ್ದು. ಭಾರತ ಚೀನಾ ನಡುವಿನ 3000ಚಕಿಮಿ ವಿಸ್ತೀರ್ಣದ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಗಾಲ್ವಾನ್ ವ್ಯಾಲಿ, ಡೆಮ್ಚೋಕ್ ಮತ್ತು ದೌಲತ್ ಬೇಗ್ ಓಲ್ಡಿ ಗಳಲ್ಲಿ ಉದ್ವಿಘ್ನತೆ ಇದ್ದರೂ ಪ್ರಸ್ತುತ ಎರಢೂ ದೇಶಗಳ ಗಮನ ಪಾಂಗೊಂಗ್ ತ್ಸೋ ಮೇಲೆ ಇರಲಿದೆ.
ಪ್ಯಾಂಗೊಂಗ್ ತ್ಸೊ ಅನ್ನು “ಕಾನ್ಕ್ಲೇವ್ ಸರೋವರ” ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪಾಂಗೊಂಗ್ ಎಂದರೆ ಲಡಾಖಿಯಲ್ಲಿ ಎತ್ತರದ ಮತ್ತು ತ್ಸೊ ಎಂದರೆ ಸರೋವರ ಎಂದರ್ಥ 14,000 ಅಡಿಗಳಷ್ಟು ಎತ್ತರದಲ್ಲಿರುವ ಈ ಸರೋವರ ಸುಮಾರು 135 ಕಿ.ಮೀ ವಿಸ್ತೀರ್ಣ ಹೊಂದಿದ್ದು ಬೆರಳಿನಾಕಾರದ ಎಂಟುಬೆಟ್ಟಗಳ ನಡುವೆ ಇದೆ.
1962 ಯುದ್ದದ ನಂತರ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ಬೇರ್ಪಡಿಸುವ ರೇಖೆ – ವಾಸ್ತವ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆ (ಎಲ್‌ಎಸಿ) ಭೂಮಿಯಂತೆಯೇ ನೀರಿನ ಮೂಲಕವೂ ಚಲಿಸಿ ಭಾರತ – ಚೀನಾ ಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ಸರೋವರದ 45ಕಿಮಿ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಭಾರತವು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತಿದೆ ಉಳಿದ ಭಾಗ ಚೀನಾ ವಶದಲ್ಲಿದೆ.ಇದು ಕಾರಕೋಣಂ ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣೀಯ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದ್ದು ಇಲ್ಲಿ ಎಂಟು ಕಡಿದಾಧ ಬೆಟ್ಟಗಳ ಪ್ರದೇಶವಿದ್ದು ಅದನ್ನು 8ಫಿಂಗರ್ಸ್ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದು ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವಾದಿತ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ.
ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಗಸ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಕಠಿಣವಾಗಿದ್ದು ಕಾಲ್ನಡಿಗೆ ಗಸ್ತು ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ.ಫಿಂಗರ್ 4ವರೆಗೂ ಭಾರತದ ಗಡಿ ಎಂಬುದು ಭಾರತದ ವಾದವಾದರೂ ಕೈಯಲ್ಲಿರುವುದು ಫಿಂಗರ್ 2 ವರೆಗನ ಪ್ರದೇಶ ಮಾತ್ರ.2017 ರ ಡೋಕ್ಲಾಮ್ ವಿವಾದದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಕಡೆಯ ಸೈನಿಕರು ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲೂ ಬಡಿದಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರು.
ಚೀನಾ 1999 ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಗಿಲ್ ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಆಪರೇಷನ್‌ ವಿಜಯ್‌ಗಾಗಿ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿದ್ದ ಸೇನೆಯನ್ನು ಮರುನಿಯೋಜನೆ ಗೊಳಿಸುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಎಲ್‌ಎಸಿಯ ಭಾರತದ ಬದಿಯಲ್ಲಿ 5 ಕಿ.ಮೀ.ವರೆಗೆ ರಸ್ತೆ ನಿರ್ಮಿಸಿತ್ತು.ಸರೋವರದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ(ಚೀನಾ ಭಾಗದಲ್ಲಿ) ಲೋಹದ ರಸ್ತೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿತು.
1962 ರ ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ನಡುವಿನ ಯುದ್ಧಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಚುಸುಲ್ ಕಣಿವೆಗೆ ಬಹಳ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿರುವುದರಿಂದ ಪಂಗೊಂಗ್ ತ್ಸೊ ಆಯಕಟ್ಟಿನ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ.
ಚೂಸುಲ್ ಕಣಿವೆಯನ್ನು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಲಾಭವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಚೀನಾ ಭಾರತದ ಕೈಯಲ್ಲಿದ ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಕೆಲವು ಕಿಮಿಗಳನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತ್ತು .
ಪ್ಯಾಂಗೊಂಗ್ ತ್ಸೋ ಮತ್ತು ಗಾಲ್ವಾನ್ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಚೀನಾದ ಆಕ್ರಮಣಕ್ಕೆ ಮತ್ತೊಂದು ವಿವರಣೆಯಿದೆ. ಎಲ್‌ಎಸಿ ಬಳಿ ಎಲ್ಲಿಯೂ ಭಾರತ ತನ್ನ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಚೀನಾ ಬಯಸುವುದಿಲ್ಲ.
ಇದಕ್ಕೆ ಚೀನಾ ಕೊಡುವ ಕಾರಣ ಭಾರತ ಅಕ್ಸಾಯ್ ಚಿನ್ ಮತ್ತು ಲಾಸಾ-ಕಾಶ್ಗರ್ ಹೆದ್ದಾರಿಯನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಅಪಾಯದ ಆತಂಕ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಹೆದ್ದಾರಿ ಚೀನಾ – ಪಾಕಿಸ್ಥಾನದ ಮುಖ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿಯಾಗಿದ್ದು ಸಿಪಿಇಸಿ(ಚೀನಾ ಪಾಕಿಸ್ಥಾನ ಎಕಾನಾಮಿಕ್‌ ಕಾರಿಡಾರ್‌)ಗೆ ಬೆನ್ನೆಲುಬಾಗಿದೆ.
ಚೀನಾದ ಪ್ರಸ್ತುತ 255 ಕಿ.ಮೀ ದೌಲತ್ ಬೇಗ್ ಓಲ್ಡಿ-ಡಾರ್ಬುಕ್-ಶಾಯೋಕ್ ರಸ್ತೆಗೆ ವಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದು, ಈ ಪ್ರದೇಶ ಕರಕೋರಂ ಪಾಸ್‌ನ ತಳಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ, ಇದು ಭಾರತದ ಕೊನೆಯ ಮಿಲಿಟರಿ ಪೋಸ್ಟ್ ಆಗಿದ್ದು. ದೌಲತ್ ಬೇಗ್ ಓಲ್ಡಿ ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ಎತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ವಾಯುನೆಲೆಯಾಗಿದೆ.
ಈ ರಸ್ತೆ ನಿರ್ಮಾಣವಾದರೆ ಲೇಹ್‌ನಿಂದ ದೌಲತ್ ಬೇಗ್ ಓಲ್ಡಿವರೆಗಿನ ಪ್ರಯಾಣದ ಸಮಯವನ್ನು ಎರಡು ದಿನಗಳಿಂದ ಆರು ಗಂಟೆಗಳಿಗೆ ಕಡಿಮೇಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಮಾಹಿತಿ- ಕೃಪೆ:–ಇಂಡಿಯಾ ಟುಡೆ
https://www.indiatoday.in/news-analysis/story/india-china-border-dispute-pangong-tso-fingers-1685382-2020-06-04
ಹಾಗೂ ವಿವಿಧ ಜಾಲತಾಣಗಳು.
